Błąd potwierdzenia polega na zwracaniu większej uwagi na rzeczy, które potwierdzają istniejące przekonania w Twoim życiu i ignorowaniu wszystkiego, co może być sprzeczne z Twoim obecnym postrzeganiem. Błąd potwierdzenia może sprawić, że będziemy interpretować dowody inaczej niż w rzeczywistości, ponieważ faworyzujemy pewne spostrzeżenia kosztem innych.
Jedna z najczęściej cytowanych form uprzedzeń w badanie behawioralne, błąd potwierdzenia ma bezpośredni wpływ na sposób, w jaki podejmujemy decyzje. Jest to często szczególnie prawdziwe w świecie finansów, gdzie błąd potwierdzenia może zmienić sposób, w jaki ludzie inwestują swoje pieniądze lub podejmują decyzje zakupowe.
Zdefiniujmy błąd potwierdzenia.
Co to jest błąd potwierdzenia?
Wyobraź sobie, że wysyłasz e-mail do kolegi, potem wiadomość na czacie, a nawet wysyłasz SMS-a. Po pewnym czasie braku reakcji łatwo jest wyciągnąć pochopny wniosek, że dana osoba Cię unika lub ignoruje. Chociaż wszyscy możemy w swoim życiu przyjmować założenia w sposób nieco niesprawiedliwy, niebezpieczeństwo pojawia się, gdy pozostawiamy wiarę bez kontroli i zaczynamy zachowywać się tak, jak gdyby to, co sądzimy, było rzeczywiście prawdą.
Błąd potwierdzenia pojawia się, gdy pozwalasz, aby pragnienia dotyczące tego, co chcesz, aby było prawdą, wpływały na Twój pogląd na świat. Kiedy chcesz, żeby coś było prawdą, na przykład przekonanie, że jesteś najlepszym pracownikiem w biurze, zaczynasz wskazywać wszelkie dowody na to, że może tak być (takie jak pozytywne opinie od pracodawcy) i ignorujesz wszystko inne.
Choć czasem nie ma nic złego w odrobinie myślenia życzeniowego, problemy pojawiają się, gdy zaczynasz ignorować fakty, aby dopasować informacje do swojej narracji o świecie. Niespojrzenie na „szerszy obraz” i nieuwzględnienie wszystkich dowodów może oznaczać, że podejmiesz niebezpieczne decyzje.
Gdy już uformujemy konkretny pogląd z uprzedzeniem potwierdzającym, aktywnie przyjmujemy informacje, które potwierdzają nasze przekonanie, odrzucając i ignorując wszystko, co może wzbudzać wątpliwości. Oznacza to, że nie postrzegamy okoliczności obiektywnie. Wybieramy fragmenty danych, które sprawiają, że czujemy się dobrze, ponieważ potwierdzają nasze uprzedzenia. Oznacza to, że stajemy się więźniami naszych własnych założeń.
Kiedy pojawia się błąd potwierdzenia?
Błąd potwierdzenia to rodzaj błędu poznawczego lub specyficzny sposób myślenia, który polega na faworyzowaniu informacji, które potwierdzają wcześniej istniejące przekonania. Na przykład, mogłeś dorastać z przekonaniem, że osoby o rudych włosach są bardziej kreatywne niż ktokolwiek inny. Za każdym razem, gdy spotykasz osobę o rudych włosach, która również jest kreatywna, przywiązujesz większą wagę do tego dowodu niż do czegokolwiek innego.
Możesz nawet szukać dowodów, które popierają twoje przekonanie, np. szukając w Internecie rudowłosych artystów i twórców. Błąd potwierdzenia często wpływa na sposób, w jaki zbieramy i interpretujemy informacje. Na przykład osoby, które popierają lub sprzeciwiają się konkretnej kwestii, często nie tylko szukają dowodów na poparcie swojego poglądu, ale także interpretują wiadomości i odkrycia w sposób, który podtrzymuje ich przekonanie.
Istnieje wiele powodów, dla których ludzie mogą mieć problemy z błędem potwierdzenia. Wiele osób z lękiem doświadcza błędu potwierdzenia. Na przykład, jeśli masz niską samoocenę, jesteś bardzo wrażliwy na wszystko, co może potwierdzić Twój negatywny pogląd na siebie. Jeśli masz tendencję do martwienia się, że ludzie zbyt łatwo się na Ciebie denerwują, możesz szukać oznak, że ktoś w Twoim życiu może zachowywać się wobec Ciebie trochę inaczej.
Błąd potwierdzenia może również wystąpić w przypadkach, gdy postrzegasz okoliczności lub szczęście jako coś więcej, niż jest w rzeczywistości. Na przykład możesz przekonać samego siebie, że świetnie grasz na automatach, jeśli wygrasz kilka razy z rzędu. Prawda jest jednak taka, że szanse są tylko chwilowe na Twoją korzyść.
Błąd potwierdzenia i myślenie życzeniowe to rodzaj samooszukiwania się. Często oszukujemy samych siebie, ponieważ sprawia to, że czujemy się szczęśliwsi lub daje nam wymówkę, aby zrobić coś, czego nie powinniśmy. Na przykład możesz sobie powiedzieć, że zjedzenie całej pizzy nie jest „aż tak tuczące”, jeśli wiesz, że chcesz to zrobić.
Badanie błędu potwierdzenia w działaniu
Chociaż na pierwszy rzut oka stronniczość konfirmacyjna może wydawać się dziwna, istnieją na nią dowody na całym świecie. Rozważmy na przykład debatę dotyczącą kontroli broni w Ameryce. Jedna osoba (Sam) może być za kontrolą broni i zacząć szukać w Internecie artykułów z opiniami i wiadomości, które potwierdzają, że istnieje większa potrzeba ograniczeń dotyczących posiadania broni.
Za każdym razem, gdy Sam słyszy o strzelaninach w mediach, wykorzystuje te informacje jako sposób na poparcie swojego istniejącego argumentu i podkreślenie, że jej przekonania są poprawne. Alternatywnie, inna osoba (Kate) może być stanowczo przeciwna kontroli broni. Poszuka alternatywnych źródeł informacji zgodnych z tym stanowiskiem. Gdy Kate natrafi na historie o strzelaninach, może spojrzeć na nie w inny sposób, sugerując, że gdyby więcej osób miało dostęp do broni, można by zatrzymać niewłaściwe osoby.
Ludzie o całkowicie przeciwstawnych poglądach mogą nawet wykorzystać te same informacje wzięte z innej perspektywy, aby przyczynić się do swojej sprawy i wykazać, że ich uprzedzenia są słuszne. Może to prowadzić do ciągłych sporów, które nigdy nie zostaną naprawdę rozwiązane.
Wpływ błędu potwierdzenia
Błąd potwierdzenia może być niebezpieczny w różnych okolicznościach. Według badania Petera Cathcarta Watsona z lat 1960. XX wieku ludzie mają naturalną tendencję do poszukiwania informacji, które potwierdzają ich istniejące przekonania, co często oznacza, że nie potrafią spojrzeć na sytuacje obiektywnie. Ten rodzaj błędu może również wpływać na podejmowane przez nas decyzje i prowadzić do złych wyborów.
Na przykład w sezonie wyborczym ludzie często szukają pozytywnych informacji, które pomagają przedstawić kandydata, którego chcą wygrać, w odpowiednim świetle. Jednocześnie wiele osób będzie również szukać informacji, które pomogą przedstawić kandydata przeciwnika w bardziej negatywnym świetle. Nie szukając obiektywnych faktów i interpretując informacje w sposób, który jedynie wspiera ich istniejące przekonania, osoby te często pomijają ważne informacje.
Nie poszukując wszystkich faktów podczas procesu podejmowania decyzji, ludzie popadają w pewnego rodzaju dysonans poznawczy, podważając ważne informacje i pamiętając tylko szczegóły, które podtrzymują ich istniejące przekonania. Jest to problematyczna forma heurystycznego podejmowania decyzji, ponieważ oznacza, że Twoje osobiste przekonania zaciemniają Twój punkt widzenia.
Błąd potwierdzenia wpływa na to, co robisz i jak przetwarzasz informacje. W niektórych przypadkach Twój punkt widzenia i nadmierna pewność siebie co do pewnych informacji mogą prowadzić również do problemów w Twoim życiu osobistym, ponieważ Twoje poznanie przesłania Twoją zdolność słuchania innych.
Skąd bierze się błąd potwierdzenia?
Grupy ekspertów, takie jak Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne, zgadzają się, że we współczesnym świecie istnieje wiele różnych form dysonansu poznawczego.
Eksperymentalna psychologia społeczna i liderzy świata poznawczego wciąż badają, dlaczego tak wielu z nas w testowaniu hipotez przyjmuje błąd potwierdzenia.
Błąd potwierdzenia jest tylko jednym z przykładów tego, jak ludzie mogą przetwarzać informacje w sposób stronniczy i nielogiczny. Istnieje wiele czynników, które mogą wpływać na nasze prawdopodobieństwo wystąpienia błędu poznawczego. Na przykład filozofowie uważają, że ludzie mają trudności z racjonalnym przetwarzaniem informacji, gdy już wyrobią sobie opinię na jakiś temat.
Nasze relacje interpersonalne i doświadczenia oznaczają, że automatycznie faworyzujemy informacje, gdy już czujemy się w określony sposób. Alternatywnie, jesteśmy bardziej zdolni do prawidłowego przetwarzania informacji, jeśli jesteśmy emocjonalnie oddaleni od problemu.
Co ciekawe, stronniczość potwierdzenia zapewnia stosunkowo wydajny sposób przetwarzania informacji. Żyjemy w świecie, w którym jesteśmy nieustannie bombardowani informacjami z mediów społecznościowych i wielu różnych środowisk. Zajęłoby trochę czasu, aby dokładnie zbadać każdy dowód potwierdzający i obalający.
Błąd potwierdzenia jest także sposobem na ochronę naszego poczucia własnej wartości. Ignorowanie sprzecznych dowodów, które udowodniłyby, że się co do czegoś mylimy, oznacza, że możemy nadal czuć się dobrze ze sobą, swoją wiedzą i swoimi przekonaniami. Nikt nie lubi mieć poczucia, że popełnił błąd lub coś źle zrozumiał. Oznacza to, że nawet jeśli zaczniemy uważać, że nasze własne przekonania są błędne, możemy podwoić selektywne eksponowanie pewnych punktów widzenia, aby się chronić.
Jak błąd potwierdzenia wpływa na świat?
Nadanie dodatkowej wagi pewnym spostrzeżeniom nad innymi może mieć znaczący wpływ na różne części świata. Z góry przyjęte przekonania mają wpływ na wszystko, od medycyny po prawo. Na przykład lekarze często wierzą, że mają specyficzne „przeczucie” na temat diagnozy stanu chorobowego na wczesnym etapie procesu odkrywania. To przeczucie może mieć wpływ na sposób, w jaki lekarz ocenia dowody i sugeruje leczenie.
Istnieją również przykłady wpływu błędu potwierdzenia na reakcję pacjentów na diagnozę w świecie medycznym. Ludzie chętniej zgadzają się z diagnozą, jeśli potwierdza ona preferowany przez nich wynik. Często z tego powodu wiele osób szuka drugiej opinii, gdy są niezadowolone z wyniku testu lub diagnozy.
W neurologii i czasopiśmie psychologii eksperymentalnej można znaleźć różne przykłady „błędu myside” i błędu potwierdzenia. W kontekście prawa przysięgli i sędziowie często formułują opinię na temat niewinności lub winy oskarżonego w oparciu o swoje wcześniejsze przekonania na temat ludzi.
Po sformułowaniu opinii nowe informacje uzyskane podczas procesu prawdopodobnie zostaną przetworzone zgodnie z już istniejącym błędem potwierdzenia. Może to prowadzić do niesprawiedliwych wyroków, dlatego tak wiele osób często wyraża obawy dotyczące kary śmierci.
Nawet w relacjach osobistych błąd potwierdzenia może być problematyczny, ponieważ często prowadzi nas do tworzenia niedokładnych i stronniczych wrażeń na temat innych ludzi. Często prowadzi to do konfliktów i nieporozumień w ustawieniach grupy. Co więcej, traktując kogoś zgodnie ze swoimi wcześniejszymi oczekiwaniami, zwiększasz ryzyko, że ta osoba w sposób niezamierzony zmieni swoje zachowanie, aby potwierdzić te oczekiwania, co dodatkowo wspiera efekt potwierdzenia.
Zrozumienie błędu potwierdzenia
Różne rzeczywiste przykłady stronniczości konfirmacyjnej zapoczątkowały szereg badań nad odkrywaniem reguł i procesami opartymi na tej koncepcji. Możesz znaleźć wiele informacji od Tetlocka, Snydera, Uniwersytetu Stanforda, Leppera, Kundy i innych ekspertów na temat koncepcji stronniczości konfirmacyjnej, aby poszerzyć swoją wiedzę.
Niestety, prawda jest taka, że wszyscy ludzie mają stronniczość potwierdzenia. Nawet jeśli uważasz, że jesteś bardzo otwarty i obserwujesz tylko fakty, zanim wyciągniesz wnioski, prawdopodobnie pewne uprzedzenia ostatecznie ukształtują twoją opinię. Walka z tą naturalną tendencją do patrzenia na informacje w określony sposób może być bardzo trudna.
Jeśli jednak my, jako społeczność, zrozumiemy błąd potwierdzenia, jak on działa i dlaczego jest tak problematyczny w sposobie, w jaki patrzymy na świat, możemy podjąć bardziej aktywny wysiłek, aby być tego świadomym. Sama ciekawość przeciwstawnych poglądów i słuchanie, co mówią inni ludzie i dlaczego, może mieć ogromny wpływ na to, jak postrzegamy świat.
